BAKARA-282

<<<<<2/BAKARA-282>>>>>

Bismillâhirrahmânirrahîm

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِذَا تَدَايَنتُم بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُّسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُب بَّيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلاَ يَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللّهَ رَبَّهُ وَلاَ يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإن كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لاَ يَسْتَطِيعُ أَن يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُواْ شَهِيدَيْنِ من رِّجَالِكُمْ فَإِن لَّمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّن تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاء أَن تَضِلَّ إْحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الأُخْرَى وَلاَ يَأْبَ الشُّهَدَاء إِذَا مَا دُعُواْ وَلاَ تَسْأَمُوْاْ أَن تَكْتُبُوْهُ صَغِيرًا أَو كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِندَ اللّهِ وَأَقْومُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلاَّ تَرْتَابُواْ إِلاَّ أَن تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلاَّ تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوْاْ إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلاَ يُضَآرَّ كَاتِبٌ وَلاَ شَهِيدٌ وَإِن تَفْعَلُواْ فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُواْ اللّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللّهُ وَاللّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

Yâ eyyuhâllezîne âmenû izâ tedâyentum bi deynin ilâ ecelin musemmen fektubûh(fektubûhu), velyektub beynekum kâtibun bil adl(adli), ve lâ ye’be kâtibun en yektube kemâ allemehullâhu felyektub, velyumlilillezî aleyhil hakku velyettekıllâhe rabbehû ve lâ yebhas minhu şey’â(şey’en), fe in kânellezî aleyhil hakku sefîhan ev daîfen ev lâ yestatîu en yumille huve felyumlil veliyyuhu bil adl(adli), vesteşhidû şehîdeyni min ricâlikum, fe in lem yekûnâ raculeyni fe raculun vemraetâni mimmen terdavne mineş şuhedâi en tedılle ıhdâhumâ fe tuzekkire ıhdâhumâl uhrâ ve lâ ye’beş şuhedâu izâ mâ duû, ve lâ tes’emû en tektubûhu sagîran ev kebîran ilâ ecelih(ecelihî), zâlikum aksatu indallâhi ve akvemu liş şehâdeti ve ednâ ellâ tertâbû illâ en tekûne ticâreten hâdıraten tudîrûnehâ beynekum fe leyse aleykum cunâhun ellâ tektubûhâ ve eşhidû izâ tebâya’tum, ve lâ yudârra kâtibun ve lâ şehîd(şehîdun), ve in tef’alû fe innehu fusûkun bikum, vettekûllâh(vettekûllâhe), ve yuallimukumullâh(yuallimukumullâhu), vallâhu bi kulli şey’in alîm(alîmun).

AÇIKLAMA

Bismillâhirrahmânirrahîm

Allah, Kur'ân-ı Kerim'le öğretmektedir. Bu âyetteki muamelâtın hepsinin öğretildiği ilmin adı fıkıhtır. Fıkıh ilmi dünyadaki incelik isteyen işlemleri, insanların nasıl halletmeleri gerektiğini bildirir. Allahû Tealâ'nın burada istediği şey, kişinin takva sahibi olmasıdır. Allahû Tealâ 7 safhada 4 teslimi bütün insanların yaşamasını istemektedir ve farz kılmaktadır:

1. Allah'a ulaşmayı dilemek.
2. Mürşide ulaıp tâbî olmak.
3. Ruhu Allah'a ulaştırmak (1. teslim).
4. Fizik vücudu Allah'a teslim etmek (2. teslim).
5. Nefsi Allah'a teslim etmek (3. teslim).
6. İrşad olmak.
7. İradeyi Allah'a teslim etmek (4. teslim).

Eğer insanlar Allah'ın dînini yaşayarak ruhlarını da vechlerini de nefslerini de iradelerini de Allah'a teslim ederlerse o zaman yeryüzü bir adalet dünyası olur. Çünkü kim takva sahibi olursa (hele muhlisler takvasının, irşad takvasının ya da bihakkın takvanın sahibi olursa) o kişi nefsindeki bütün afetlerden kurtulmuştur. artık onun bir başkasına zarar vermesi hiçbir şekilde mümkün değildir.

Kiminle bir borç işlemi yapılırsa yapılsın mutlaka yazıya dökülmesi emredilmektedir. Sadece kâğıt üzerinde yazılması yetmez. Hem borçlu hem alacaklı hem bir yazıcı yazmalıdır. Eğer kişinin gücü buna yetmezse, söyleyemeyecek durumdaysa, (meselâ dilsizse) o kişinin velisi kimse, onu adaletle yazdırmalıdır. Allahû Tealâ: "iki tane de erkeği şahit tutun" diyerek şahitliği de getirmiştir ve borcu garanti altına almıştır. Zamanımızda noter tarafından yapılacak bir borç senedinde borçlu, alacaklı, noter senetteki yerini alır. Böylece üç tarafın birden bulunduğu bir kâğıttan üç ayrı nüsha, üç kişide ispat vesikası olarak varlığını devam ettirir. Borç ister büyük ister küçük olsun vadesi de dahil olmak üzere miktarı, borçlusu, alacaklısı yazılmalıdır. hem şahitler hem borçlu böyle birşeyde emek sarfettiklerine göre bir başka açıdan onlara emeklerinin karşılığı olan para da kendilerine verilmelidir. O zaman noterin de şahitlerin de bedeli ödenerek kimseye bir zarar verilmemiş olunur.

Allahû Tealâ şahitlik için "en sağlamı" demektedir. Şahitler davet edildikleri taktirde gelmekten kaçınmamalı, mutlaka şahitlik görevini yapmalıdırlar. İki tane erkek veya bir erkek iki tane hanım üç tane şahitten bahsedilmektedir. Yazıcı da borçlu da alacaklı da şahitlerin huzurunda yazmak mecburiyetindedir. Allahû Tealâ bunun Allah'ın katında daha adaletli olduğunu söylemektedir. Peşin para ödeyerek bir ticaret oluşmuşsa; borç akdi oluşmadığı için bunu yazmak gerekmez. Böylece kişiler üzerinde bir sorumluluk oluşmaz. Allahû Tealâ kişinin, borçlunun ya da alacaklının hakkını koruyamazsa o zaman kendisini fıska düşüreceğini, fıska düşmüş sayılacağını ifade etmektedir.

2/BAKARA-282

Bismillâhirrahmânirrahîm